گرفتن مالیات یکی از راه های ایجاد درآمد دولت و عرضه ی خدمات عمومی توسط آن است. این مالیات ها از محل هایی همچون ارزش افزوده، مالیات بر درآمد، مالیات بر دارایی و ... به دست می آید. با اجرای مالیات بر بخش های سرمایه پذیر دولت زمینه ی عدالت اجتماعی و رفاه عمومی را فراهم می کند. یکی از این بخش ها طلا و سکه است.
دولت در راستای تامین سرمایه طرحی در قالب واگذاری سکه به مردم را از سال 89 اجرا کرد که از این طریق تا کنون ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار عدد سکه تمام بهار آزادی پیش فروش شده است. وزن هر سکه ۸ گرم و ۱۳۳ سوت می‌باشد. مجموع وزن سکه های فروخته شده به بیش از 61 تن می رسد که گردش مالی بسیار بالایی در جامعه ایجاد کرده و به این ترتیب محل مناسبی برای اخذ مالیات به حساب می آید.
پس از واگذاری سکه ها، در حال حاضر از سه طریق عمده می توان به خرید سکه اقدام کرد. خرید از طلافروشی ها، خرید از صرافی ها و خرید گواهی سکه طلا از بورس. در ادامه شرح قوانین مالیات نگهداری و معامله ی سکه طلا را در هر سال توضیح خواهیم داد. مشمولان این قوانین بر اساس سال خرید و معامله ی خود می توانند مالیاتی که باید پرداخت کنند را محاسبه کنند.
در هر زمینه از بخش های مالی و مالیاتی، به یک مشاور خوب و یک شرکت مطمئن حسابرسی نیازمند هستید. شما همراهان گرامی برای دریافت مشاوره مالیاتی در کرج می توانید همین حالا با کارشناسان شرکت حسابداری بهراد محاسب تماس بگیرید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
- نحوه ی محاسبه ی مالیات سکه و طلا
- قوانین مالیات سکه در سال 97
- بخش نامه ی دریافت کنندگان سکه در سال های 96 و 97
- نحوه محاسبه مالیات سکه در سال 98 و 99
- نحوه محاسبه مالیات سکه در 1400 و 1401
- نحوه ی پرداخت مالیات سکه
نحوه ی محاسبه ی مالیات سکه و طلا
دولت وظیفه دارد هر سال با توجه به نرخ تورم و رشد اقتصادی کشور، میزان مالیات سکه طلا را مشخص کند. صنف طلافروشان موظف هستند تا اظهارنامه مالیاتی خود را برای اداره مالیات سر موعد مقرر ارسال کنند. طلافروشان طبق قان.نی که سال 89 مصوب و به آنها ابلاغ شد باید جهت ثبت نام اقدام و هر سه ماه یک بار اظهارنامه مالیاتی خرید سکه خود را اعلام و ثبت کنند. دلیل این موضوع را سازمان امور مالیاتی تشریح کرده است که طبق قانون ارزش افزوده برای طلا، اخذ مالیات از کل فروش طلا صورت می گیرد. این نرخ 9 درصد است که با محاسبه از اجرت ساخت طلا به دست می آید. در مورد سکه نیز بانک مرکزی میزان مالیات دریافتی را بر اساس سکه خریداری شده تعیین می‌کند.
قوانین مالیات سکه در سال 97
قانون مالیات های مستقیم که در 31/4/1394 اصلاح و مصوب شد طبق بند های 1، 93 و تبصره ی ماده ی 100، مالیات خریداران سکه از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را اینطور شرح می دهد:
افرادی که تا 20 سکه از بانک مرکزی دریافت کرده‌اند مشمول مالیات بر سکه نمی‌باشند
نسبت به مازاد 20 سکه تا میزان 60 سکه به ازای هر سکه 150 هزار تومان مالیات مقطوع
نسبت به مازاد 60 سکه تا میزان 100 سکه به ازای هر سکه 200 هزار تومان مالیات مقطوع
نسبت به مازاد 100 سکه تا میزان 200 سکه به ازای هر سکه 250 هزار تومان مالیات مقطوع
این بخش را مالیات مقطوع می نامند.
از سال 97 به بعد کلیه خریدارانی که برای خرید سکه تا سقف 200 عدد از بانک مرکزی اقدام کرده‌اند مشمول دستورالعمل خاص بوده و باید اظهارنامه مالیاتی خود را به اداره امور مالیاتی تقدیم کنند.
نحوه محاسبه مالیات سکه در سال 98 و 99
سقف دریافت سکه که شامل مالیات مقطوع است در سال 98 به 185 عدد تغییر کرد. به این ترتیب، تمامی اشخاص حقیقی که از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که در سال ۱۳۹۸ به دریافت حداکثر (۱۸۵) قطعه سکه اقدام کرده مشمول مالیات خرید و فروش سکه هستند.
بخش نامه ی دریافت کنندگان سکه در سال های 96 و 97
سازمان امور مالیاتی در مورد نحوه ی محاسبه ی مالیات خریداران سکه از بانک مرکزی در سال ۱۳۹۹ ابلاغیه ای را منتشر کرد که منجر به واکنش ها و اظهار نظرهای گوناگونی از سوی خریداران و فعالان شد. به گزارش خبرآنلاین، در دستورالعمل شماره ۵۰۴ مورخ ۸/ ۲/ ۱۴۰۰ نکات مهمی درباره ی نحوه اخذ مالیات از دریافت کنندگان سکه از بانک مرکزی مطرح شده است.
بر اساس این دستورالعمل :تمامی اشخاص حقیقی خریدار سکه از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که در سال ۱۳۹۹ نسبت به دریافت حداکثر (۱۰۵) قطعه سکه اقدام کرده اند، مشمول مالیات مقطوع موضوع این دستورالعمل هستند. زمان پرداخت مالیات مشمولین این دستورالعمل تا پایان خرداد ماه سال ۱۴۰۰ است و این خریداران مکلفند نسبت به پرداخت مالیات این دستورالعمل اقدام کنند. بر اساس این دستورالعمل ابلاغ شده، اشخاص حقیقی دریافت کننده سکه بر اساس تعداد سکه تحویلی طی سال۱۳۹۹تا ۵ قطعه سکه مشمول مالیات نیستند.
میزان مالیات سکه در تاریخ گفته شده به شرح زیر است:
نسبت به مازاد ۵ سکه تا میزان ۱۵ سکه به ازای هر قطعه سکه ۹.۶۰۰.۰۰۰ ریال مالیات مقطوع.
نسبت به مازاد ۱۵ سکه تا میزان ۲۵ سکه به ازای هر قطعه سکه ۱۲.۸۰۰.۰۰۰ ریال مالیات مقطوع.
نسبت به مازاد ۲۵ سکه تا میزان ۱۰۵ سکه به ازای هر قطعه سکه ۱۶.۰۰۰.۰۰۰ ریال مالیات مقطوع
لازم به ذکر است که در این دستورالعمل اشاره شده مودیانی که امکان پرداخت مالیات مقطوع موضوع این دستورالعمل را به صورت کامل تا پایان خردادماه سال ۱۴۰۰ ندارند، می توانند به تقسیط مالیات اقدام کنند. مالیات مقطوع تعیین شده حداکثر تاچهار ماه به صورت مساوی تقسیط می شود.
نائب رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران درباره این دستورالعمل گفت: این موضع ربطی به مردم ندارد و در واقع شامل کسانی می شود که برای دریافت سکه در سال های 96 و 97 در بانک مرکزی ثبت نام کرده بودند و سکه دریافت کرده بودند.
محمد کشتی آرای تاکید کرد: "مردم نسبت به این موضوع اصلا نگران نباشند زیرا کسانی که در سال های 96 و 97 برای خرید سکه ثبت نام کرده بودند، مشمول این دستورالعمل می شوند و لازم به ذکر است که تعداد این افراد محدود است."
وی توضیح داد: "در همان مقطع زمانی هم وزارت امور اقتصادی و دارایی اعلام کرده بود که کسانی که برای دریافت سکه ثبت نام کرده اند اگر سکه های درخواستی آنها از تعدادی بیشتر باشد، مشمول پرداخت مالیات خواهند شد زیرا عایدی نصیب این افراد شده که در قانون تجارت به آن درآمدهای اتفاقی گفته می شود و طبق قانون در تمام دنیا، درآمدهای اتفاقی مشمول پرداخت مالیات هستند. بنابراین مردم نگران نباشند و این مساله ربطی به عموم خریداران سکه در بازار ندارد و فقط شامل کسانی می شود که بعد از ثبت نام در بانک مرکزی، سکه دریافته کرده و سود برده اند و اکنون باید مالیات خود را بپردازند."
اشخاصی که در سال 1399 نسبت به دریافت بیش از ۱۸۵ قطعه سکه از بانک مرکزی اقدام نموده و همچنین صاحبان مشاغلی که بر حسب سوابق پرونده با مجوز صادر شده از سوی مراجع ذی ربط به شغل مرتبط با خرید و فروش سکه مشغول اند، مشمول این دستورالعمل نیستند و مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات متعلق در موعد مقرر پایان مرداد 1401 هستند.
شیوه ی تعیین مالیات خرید و فروش سکه در سال 1401
– خرید تا ۱۰ قطعه سکه مشمول مالیات نمی شود.
– نسبت به مازاد ۱۰ ق سکه تا ۳۰ سکه به ازای هر قطعه سکه ۴.۰۰۰.۰۰۰ ریال مالیات مقطوع
– نسبت به مازاد ۳۰ قطعه سکه تا ۵۰ عدد سکه به ازای هر قطعه سکه ۵,۲۰۰,۰۰۰ ریال مالیات مقطوع
– نسبت به مازاد ۵۰ قطعه سکه تا ۱۸۵ عدد سکه به ازای هر قطعه سکه ۶,۵۰۰,۰۰۰ ریال مالیات مقطوع
لازم به ذکر است طبق اعلام سازمان امور مالیاتی، در این دستورالعمل اشاره شده مودیانی که امکان پرداخت مالیات مقطوع موضوع این دستورالعمل را به صورت کامل تا پایان خردادماه سال 1401 ندارند، می توانند به تقسیط مالیات اقدام کنند. مالیات مقطوع تعیین شده حداکثر تاچهار ماه به صورت مساوی تقسیط می شود.
مطابق تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب 31/4/1394 مالیات مقطوع تعیین شده طبق بند 2 این دستورالعمل در صورت عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد تعیین شده، قطعی و مطابق مقررات قابل وصول است، بنابراین اوراق قطعی تمامی مشمولین موضوع بند 1 این دستورالعمل، یک ماه پس از سررسید موعد پرداخت مالیات صادر و به مودیان ذی ربط ابلاغ خواهد شد.
آن دسته از مشمولین این دستورالعمل که به مالیات قطعی شده اعتراض داشته دارند، اعتراض آنها برابر مقررات، در هیأت حل اختلاف مالیاتی موضوع تبصره 1 ماده ۲۱۶ قانون مالیات های مستقیم اصلاحی مصوب ۱۳۹۴/۴/۳۱ قابل رسیدگی است.
نحوه ی پرداخت مالیات سکه
به این ترتیب، تمامی اشخاص حقیقی خریدار سکه از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که در سال ۱۳۹۹ نسبت به دریافت حداکثر 105 سکه اقدام کرده‌اند باید حداکثر تا پایان ۱۵ تیر ماه سال 1401 با مراجعه به سامانه الکترونیکی مودیان مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی my.tax.gov.ir نسبت به پرداخت مالیات متعلقه ی خود اقدام کنند.
همچنین، برای اینکه بدانید آیا مشمول پرداخت مالیات خرید و فروش سکه هستید یا خیر، باید ابتدا در سامانه عملیات الکترونیک مودیان مالیاتی سازمان امور مالیاتی به نشانی my.tax.gov.ir ثبت نام کنید و اگر با وارد کردن کد ملی خود در این سامانه اگر مشمول پرداخت مالیات باشید، به شما اعلام می‌شود. سپس باید به سامانه پرداخت مالیات مقطوع مراجعه کرده و تعداد اقساط را تعیین و در سررسید موعد، آنها را پرداخت نمایید.
ضمنا، کسانی که در سال ۱۳۹۸ به خرید سکه اقدام و آن را دریافت کرده اند اما مالیات آن را نپرداخته اند نیز اگر بیش از 185 قطعه سکه خریداری کرده اند می توانند امسال اظهارنامه ی خود را تحویل دهند و در صورت خرید کمتر از 185 سکه، طبق دستور العمل سال 1398 مالیاتشان محاسبه خواهد شد و می توانند آن را پرداخت کنند.
طبق آخرین ابلاغیه مالیات بر درآمد سکه توسط مدیر کل دفتر حسابرسی مالیاتی به شماره 235/39452/د به تاریخ 8/7/1400 سازمان امور مالیاتی کشور، در خصوص اشخاصی که در سال 1397 اقدام به خرید سکه از بانک مرکزی کرده‌اند و مدعی عدم فروش سکه های خریداری شده می‌باشند با عنایت به مفاد ماده یک قانون مالیات مستقیم اعلام می دارد که "صرفا اشخاصی که سکه‌های خریداری شده را واگذار کرده‌اند مشمول مالیات می‌شوند و مطالبه مالیات مقطوع به صرف خرید سکه مغایر با موازین قانونی می‌باشد و از این رو افرادی که اقدام به نگهداری سکه‌های خریداری شده کرده‌اند صرفا موظف به ارائه اظهارنامه عملکرد می‌باشند."
در صورتی که کسی موفق به پرداخت مالیات خود در موعد تعیین شده نشود، بر اساس ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب ۳۱/۴/۱۳۹۴ مشتمل بر تعلیق جریمه دیرکرد می‌گردد.
در محاسبه ی جریمه ی دیرکرد، هرماه برابر با ۲٫۵ درصد جریمه مالیات تعلق یافته هر فرد افزایش می‌یابد. به‌عنوان مثال کسی که ۱۰ سکه خریداری کرده و مالیات آن ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است با ۱ ماه دیرکرد در پرداخت، باید ۹ میلیون و ۸۴۱ هزار تومان مالیات پرداخت کند.
